25ª lição — documentum uigesimum quintum
MITOS
Dédalo e Ícaro
Minos, dominus Cretae, hospitium praebet Daedalo, uiro alti ingenii, et filio eius (dele) Icaro. Daedalus gratus pro beneficio Labyrinthum aedificat Minotauro, sed postea sua superbia domini imperia neglegit. Tum Minos iratus Daedalum et Icarum in Labyrintho claudit. Puer captiuus, in magna maestitia, flet, sed ingeniosus pater alas ex cera fabricat et cum Icaro uolat. Icarus in caelo plenus gaudii est alasque agitat, sed, quia, oblitus Daedali consiliorum, nimis ad solem appropinquat, Phoebus, Solis deus, iratus audacia nimia stulti Icari, ceram alarum liquefacit et miser puer in pelagus praecipitat. Daedalus autem in Italiam peruenit et in Phoebi templo alas cereas consecrat.
A partir de: Giannino Balbis e Maria Teresa Bruzzone, Ars Grammatica, Esercizi I, Bergamo, ed. Atlas, 1990.
Vocabulário:
Substantivos: ala,ae: asa beneficium, i : benefício, favor consilium, i : conselho gaudium, i : alegria hospitium, i : asilo imperium, i : poder, ordem, mando ingenium, i : talento, engenho maestitia, ae : tristeza pelagus, i (neutro): mar Phoebus, i : Febo sol, solis : sol superbia, ae : soberba, arrogância
| Verbos: aedifico, as, are : construir appropinquo, as, are : aproximar-se claudo, is, ere : fechar consecro, as, are : consagrar fleo, es, ere : chorar liquefacio, is, ere : derreter neglego,is, ere : desprezar peruenio, is, ire : chegar praebeo, es, ere : dar, oferecer uolo, as,are : voar
Conjunções: autem: por outro lado (marca oposição) quia: porque | Adjectivos: altus, a, um : alto, grande captiuus, a, um : cativo cereus, a, um : de cera gratus, a, um : grato ingeniosus, a, um : habilidoso iratus, a, um : irado, furioso miser, misera, miserum : infeliz nimius, a, um : excessivo oblitus, a, um (particípio passado de obliuiscor): esquecido plenus, a, um : cheio stultus, a, um : tolo, estúpido
Advérbios: nimis : demasiadamente, muito postea : depois, em seguida |
Adjectivos da 1ª classe:
— Declinam-se como os substantivos da 1ª e 2ª declinações;
— enunciam-se dizendo o nominativo do singular no masculino/feminino/neutro;
— concordam em género, número e caso com o substantivo a que se referem;
— tal como os substantivos, há adjectivos com o nominativo masculino em – us e em - er
Exemplos:
- altus, alta, altum
- gratus, grata, gratum
- miser, mísera, miserum
Veja-se no texto:
— alti ingenii (genitivo do singular) : de grande talento
— Daedalus gratus (nominativo do singular): Dédalo grato...
— Minos iratus (nominativo do singular): Minos irado...
— Puer captiuus (nominativo do singular) : o rapaz cativo / preso...
— in magna maestitia (ablativo do singular) : em grande tristeza
— ingeniosus pater (nominativo do singular): o engenhoso pai
— Icarus ... plenus (nominativo do singular): Ícaro... cheio (de alegria)
— Phoebus ... iratus (nominativo do singular): Febo... irado
— stulti Icari (genitivo do singular): do tolo Ícaro
— miser puer (nominativo do singular): o infeliz rapaz
— alas cereas (acusativo do plural): as asas de cera